Εθελοντική Αιμοδοσία

Κάθε μέρα εκαντοντάδες συνάνθρωποί μας χρειάζονται αίμα. Κάθε ένας ξεχωριστά και όλοι μαζί μπορούμε να δώσουμε ζωή. Το αίμα δίνεται στον άνθρωπο μόνον από τον άνθρωπο. Δεν παρασκευάζεται. Το παίρνουμε από υγιείς δότες. Ο αιμοδότης προσέρχεται στην αιμοδοσία κατόπιν δικής του θέλησης και όχι πίεσης, καθώς η κατευθυνόμενη αιμοδοσία δε θεωρείται καλή πρακτική.

Φυσιολογικά το σώμα μας φτιάχνει εύκολα όλο το αίμα που χρειαζόμαστε. Όμως ατυχήματα ή νοσήματα μπορούν να μας κάνουν να χρειαστούμε περισσότερο αίμα από όσο το σώμα μας μπορεί να παράγει. Τα χαμηλά επίπεδα αίματος μπορεί να είναι επικίνδυνα και να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά, ακόμη και θάνατο εάν το χαμένο αίμα δεν αντικατασταθεί γρήγορα. Σε αυτές τις περιπτώσεις εξαρτόμαστε από το αίμα που δίνουν οι υγιείς αιμοδότες.

Αίμα μπορούν να δώσουν

όλοι οι υγιείς άντρες και γυναίκες ηλικίας 18-65 ετών που ζυγίζουν πάνω από 50 κιλά, κάθε 3-4 μήνες.

Ενώ αποκλείονται

1. Ασθενείς και φορείς του AIDS
2. Ασθενείς και φορείς της ηπατίτιδας B και C
3. Άτομα που πάσχουν από ελονοσία
4. Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα
5. Άτομα που πάσχουν από αλλεργίεςΧρήστες ναρκωτικών , αλκοολικοί
6.  Άτομα που ακολουθούν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή
7.  Άτομα που δεν έχουν ασφαλή σεξουαλική συμπεριφορά (έχουν ομοφυλοφιλικές ή αμειβόμενες σεξουαλικές σχέσεις)
8.  Άτομα των οποίων ο σύντροφος ανήκει σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες

Οι χιλιάδες τραυματίες των τροχαίων ατυχημάτων που έχουν ανάγκη από 10 – 40 φιάλες, ανάλογα με την περίπτωση.
Τα 4.000 άτομα στη χώρα μας που πάσχουν από Μεσογειακή Αναιμία, στην πλειοψηφία τους παιδιά. Για κάθε ασθενή απαιτούνται 30 φιάλες το χρόνο.
Όσοι πάσχουν από διάφορες αιματολογικές ασθένειες (λευχαιμία, αιμορροφιλία κα.) για την κάλυψη των οποίων απαιτούνται έως και 50 φιάλες αίματος ή παραγώγων.
Ορισμένες έγκυες που παρουσιάζουν προβλήματα κατά τον τοκετό, καθώς και ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε κάποια επέμβαση (ορθοπεδική, καρδιοχειρουργική κα.).
Περιστατικά βαριάς γαστρορραγίας και xρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

Ο υποψήφιος αιμοδότης, πριν δώσει αίμα, συμπληρώνει ένα ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις που αφορούν το ιατρικό ιστορικό του, την υγεία του και τον τρόπο ζωής του. Σκοπός των ερωτημάτων του εντύπου είναι η ασφάλεια της υγείας τόσο του αιμοδότη όσο και του δέκτη.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό ο αιμοδότης να απαντήσει με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις, καθώς αυτές λειτουργούν σαν φίλτρο  για τον αποκλεισμό από την αιμοδοσία φορέων μολυσματικών νόσων.
Στη συνέχεια ο υποψήφιος αιμοδότης υποβάλλεται σε μια σύντομη ιατρική εξέταση για να ελεγχθεί ο σφυγμός, η πίεση, το βάρος του καθώς και το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης του. Αν κριθεί ότι δεν είναι ασφαλές για την υγεία του να δώσει αίμα, δε θα μπορέσει να αιμοδοτήσει εκείνη τη μέρα.
Χρειάζονται περίπου 10 λεπτά για τη λήψη μιας μονάδας αίματος. Η διαδικασία είναι ανώδυνη και εκτελείται από καταρτισμένο προσωπικό.
Μετά την αιμοδοσία, ο αιμοδότης ξεκουράζεται για περίπου 15 λεπτά και του προσφέρεται πορτοκαλάδα και κάποιο ελαφρύ σνακ.

Τα αιμοπετάλια λαμβάνονται είτε με φυγοκέντριση από το ολικό αίμα που προσφέρει ο αιμοδότης, είτε από αιμοπεταλιοδότη με τη χρήση μηχανήματος αιμοπεταλιαφαίρεσης.
Με τη διαδικασία της αφαίρεσης από αιμοπεταλιοδότη είναι δυνατό να συλλεχθεί αριθμός αιμοπεταλίων ίσος με τον αριθμό των αιμοπεταλίων που λαμβάνεται από 3 έως 13 μονάδες ολικού αίματος.
Τα αιμοπετάλια διατηρούνται μόνο για 5 μέρες, γι’ αυτό οι ανάγκες σε αιμοπετάλια είναι καθημερινές.
Τα αιμοπετάλια χορηγούνται σε ασθενείς με λευχαιμία, θρομβοπενία, απλαστική αναιμία, σε ασθενείς με καρκίνο που υφίστανται χημειοθεραπεία και σε ασθενείς υποψήφιους για μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Ο αιμοπεταλιοδότης θα πρέπει να πληρεί τα κριτήρια ενός αιμοδότη και επιπλέον να είναι κάτω από 50 ετών.
Η αιμοπεταλιαφαίρεση γίνεται σε κέντρα αιμοδοσίας  εξοπλισμένα με μηχάνημα αιμοπεταλιαφαίρεσης και κατόπιν ραντεβού. Η διαδικασία της αιμοπεταλιαφαίρεσης διαρκεί περίπου 1 ώρα και είναι ανώδυνη.
Ο αιμοπεταλιοδότης μπορεί να προσφέρει αιμοπετάλια 24 φορές το χρόνο, αλλά όχι συχνότερα από 1 φορά κάθε 2 εβδομάδες.

Δεδομένα της τελευταίας δεκαετίας έχουν τεκμηριώσει την ωφελιμότητα της αιμοδοσίας, μέσω της μείωσης του εφεδρικού σιδήρου ο οποίος σαν οξειδωτικός παράγοντας είναι ο κύριος υπεύθυνος σε διαδικασίες όπως η γήρανση, η αρτηριοσκλήρυνση και η ογκογένεση. Τουλάχιστον προσωρινά, η αφαίμαξη βελτιώνει την ροή του αίματος, δηλαδή το αίμα κυκλοφορεί ευκολότερα με λιγότερη “κούραση” της καρδιάς και λιγότερη επιβάρυνση και φθορά των αγγείων.
Η κατάσταση της υγείας του αιμοδότη εξετάζεται σχολαστικά εφόσον ο ίδιος υποβάλεται σε πλήρη ιατρικό έλεγχο.
Το αίμα ελέγχεται σχολαστικά για διάφορα νοσήματα που μεταδίδονται με το αίμα.
Από μία μονάδα αίματος παρασκευάζονται προϊόντα που διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα και μεταγγίζονται επιλεκτικά σε ασθενείς που δεν έχουν ανάγκη ολικού αίματος, αλλά κάποιων συστατικών. Το ολικό αίμα διαχωρίζεται και λαμβάνονται : Ερυθρά αιμοσφαίρια, Αιμοπετάλια και Πλάσμα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να βοηθηθούν αναλόγως και την περίπτωση παραπάνω από ένας άνθρωποι.
Εκτος των άλλων , το πλάσμα αποτελεί και μια βασική πρώτη ύλη από την οποία μετά από ειδική βιομηχανική επεξεργασία (κλασματοποίηση) παρασκευάζονται διάφορα φάρμακα, όπως η λευκωματίνη , οι ανοσοσφαιρίνες και παράγοντες πήξης.

Ο αιμοδότης θα πρέπει….

Να αισθάνεται καλά
Να είναι ξεκούραστος
Να έχει κοιμηθεί την προηγούμενη ημέρα 6-7 ώρες τουλάχιστον
Να μην έχει πάρει ΄συγκεκριμένες κατηγορίες φαμάκων τις μέρες πριν την αιμοδοσία ( πχ αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα)
Πριν την αιμοδοσία πρέπει να προηγείται ελαφρύ πρωινό ) ή να έχουν περάσει 4 ώρες από το μεσημβρινό γεύμα, που καλό είναι να είναι επίσης ελαφρύ.
Απαγορεύεται η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών πριν την αιμοδοσία.
Μετά την αιμοδοσία ο αιμοδότης δεν πρέπει να καπνίσει για μία ώρα, να μην οδηγήσει για μία ώρα, να μην κάνει έντονη σωματική άσκηση την ημέρα της αιμοδοσίας.

Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τη μετάδοση νοσημάτων μέσω της αιμοδοσίας, καθώς τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη συλλογή του αίματος είναι μιας χρήσεως και αποστειρωμένα.
Ο όγκος του αίματος που λαμβάνεται είναι μόνο το 1/20 του συνολικού όγκου αίματος του ανθρώπου (300-450 cc περίπου). Η αναπλήρωση του χαμένου όγκου γίνεται σε 10 μόνο λεπτά, ενώ ο όγκος του πλάσματος αποκαθίσταται σε 12 ώρες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια σε 1 μήνα περίπου.
Ο πόνος της βελόνας διαρκεί όσο διαρκεί το τσίμπημα, δηλαδή μια στιγμή. Την υπόλοιπη ώρα, ο αιμοδότης απλώς ανοιγοκλείνει τη γροθιά του, προκειμένου να διευκολυνθεί η φλεβική επάνοδος του αίματος. Κατά συνέπεια , όχι μόνο δε πονάει, αλλά αντίθετα νιώθει ένα μοναδικό συναίσθημα ικανοποίησης και συμπαράστασης στον άγνωστο συνάνθρωπο που υποφέρει.

Δωρεά οργάνων σώματος

Η μεταμόσχευση αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής του 20ού αιώνα και έχει καθιερωθεί πλέον σήμερα ως μία θεραπευτική πρακτική. Επιτρέπει την αποκατάσταση των λειτουργιών του σώματος που μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν χαθεί και σε μερικές περιπτώσεις είχαν μερικώς υποκατασταθεί με μία μηχανικού τύπου μέθοδο (π.χ. αιμοκάθαρση).

Συγκεκριμένα η μεταμόσχευση είναι η εγχείρηση κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα μεταφέρονται από έναν εκλιπόντα ή ζωντανό δότη σε έναν χρονίως πάσχοντα ασθενή.

Ποια όργανα, ιστοί ή κύτταρα μπορούν να μεταμοσχευτούν;

Τα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι οι νεφροί, η καρδιά, το ήπαρ, οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου. Ιστοί και κύτταρα που μπορούν να μεταμοσχευτούν, είναι το δέρμα, τα οστά, οι χόνδροι, οι βαλβίδες της καρδιάς, ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, αιμοποιητικά κύτταρα κ.α.

Accordion

Δωρητής οργάνων είναι ο ενήλικος πολίτης που δηλώνει εν ζωή ότι μετά τον θάνατό του θα ήθελε να βοηθήσει ασθενείς συνανθρώπους του, προσφέροντας τα όργανά του προς μεταμόσχευση. Ο δωρητής οργάνων κατέχει την «Κάρτα Δωρητή Οργάνων».
Δότης οργάνων  είναι ο εκλιπών από τον οποίο αφαιρείται τουλάχιστον ένα όργανό του προς μεταμόσχευση, ή, ο εν ζωή πολίτης που δίνει ένα όργανό του ή ιστό του προς μεταμόσχευση σε συγγενή του, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.

Μπορώ να κάνω δωρεά μετά θάνατον προς ένα συγκεκριμένο πρόσωπο;

ΟΧΙ: Η κατευθυνόμενη δωρεά ιστών και οργάνων μετά το θάνατο του δότη δεν επιτρέπεται να γίνεται προς ορισμένο λήπτη. Υπόδειξη του λήπτη από το δωρητή σώματος ή οργάνων δεν λαμβάνεται υπόψη, αλλά ακολουθείται η καθορισμένη σειρά προτεραιότητας μεταξύ των υποψηφίων ληπτών.

Ανθρωπινα Βλαστοκύτταρα

Είναι τα κύτταρα που έχουν ως αποστολή τους τη δημιουργία όλων των ιστών του οργανισμού. Αναπαράγονται διαρκώς κι έχουν την ικανότητα να μετατρέπονται σε οποιοδήποτε άλλο είδος κυττάρου μέσα στο σώμα (π.χ. σε μυϊκά , σε κύτταρα του εγκεφάλου, του δέρματος, του αίματος κ.λπ.).
Τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα που παίρνουμε από τον πλακούντα και τον ομφάλιο λώρο είναι κύτταρα που δεν διαφοροποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της εμβρυογένεσης (δεν σχημάτισαν ιστούς), αλλά έμειναν μέσα στο αίμα του πλακούντα και του ομφάλιου λώρου.
Η συλλογή των βλαστοκυττάρων είναι μια απλή και σύντομη διαδικασία που μπορεί να ζητήσει κάθε έγκυος. Πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του τοκετού ή –σωστότερα– αμέσως μετά τον τοκετό, μόλις αποκοπεί ο ομφάλιος λώρος.
τα βλαστοκύτταρα μπορούμε να τα καταψύξουμε σε ειδικά ψυγεία βαθιάς κατάψυξης σε 190 βαθμούς κελσίου για είκοσι και πλέον χρόνια»

Content

Τα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι οι νεφροί, η καρδιά, το ήπαρ, οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου. Ιστοί και κύτταρα που μπορούν να μεταμοσχευτούν, είναι το δέρμα, τα οστά, οι χόνδροι, οι βαλβίδες της καρδιάς, ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, αιμοποιητικά κύτταρα κ.α

Εγχειρίδιο εσωτερικής λειτουργίας τράπεζας αίματος Δήμου Πεντέλης

Δείτε το κείμενο