Την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου Μελισσίων «Μίκης Θεοδωράκης», δόθηκε η δεύτερη διάλεξη του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Πεντέλης «Το Φράγμα του Μαραθώνα – ένα Μνημείο της Επιστήμης».
Την εισήγηση του Ηλία Τεμπέλη, καθηγητή Ελληνικής Φιλοσοφίας στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων που εκδίπλωσε τη σύγκλιση της σημασίας των υδάτινων πόρων ως αδιαπραγμάτευτων πόρων ζωής, κοινωνικής οργάνωσης και συγκρότησης του άστεως με αντίστοιχα υδρογεωολογικά έργα από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας, ακολούθησε η κεντρική ομιλία της Λαμπρινής Τζαμουράνη, προϊσταμένης του Ιστορικού Αρχείου της ΕΥΔΑΠ.
Η παρουσίασή της ανέσυρε βιωματικές μαρτυρίες, αποσπάσματα του ελληνικού και διεθνούς Τύπου της εποχής, πρόβαλε σπάνια φωτογραφικά και κινηματογραφικά ίχνη που ανέδειξαν με παραστατικό τρόπο πτυχές της ιστορίας της κατασκευής του Φράγματος, μοναδικού σε όλο τον κόσμο, χάρη στην ορθομαρμάρωσή του εξ ολοκλήρου από Πεντελικό μάρμαρο. Το Φράγμα του Μαραθώνα που εγκαινιάστηκε το 1929, ως αρχιτεκτονικό ίχνος αποκάλυψε αφενός μεν το πλέγμα των κοινωνικών συνθηκών και αναγκών μίας πρωτεύουσας που πάλευε με τις ανύπαρκτες υποδομές, τη δημογραφική αύξηση του πληθυσμού της μετά από την τραγική συνθήκη της υποδοχής των χιλιάδων Μικρασιατών προσφύγων, του αδήριτου δημοσιονομικού ελλείμματός της, αλλά ταυτόχρονα, και αναντίρρητα, ένα πλέγμα δημόσιων πολιτικών που μέσα σε τρία μόλις χρόνια παρέδωσαν στην πόλη το αναγκαίο έργο και ένα χάρτη πρακτικών για το μέλλον. Η κοινοπραξία με την ULEN κινήτρωσε την ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Ύδρευσης, στον Μαραθώνα μία πρότυπη μονάδα στο πρώτο ηλεκτροδοτούμενο εργοτάξιο αξιοποίησε την τεχνολογική αιχμή, τη δύναμη της φύσης και την αναντικατάστατη μαστοριά των λατόμων, αλλά και άφησε την παρακαταθήκη Επιτροπών Εργασίας, μέριμνας για την περίθαλψη των εργαζομένων, και κυρίως μίας κοινότητας που αντικατοπτριζόταν στο «Θησαυρό των Αθηναίων», ακριβές αντίγραφο του ομώνυμου αρχαίου Θησαυρού στους Δελφούς, συμβολίζοντας την αρχέγονη σημασία πως θησαυρός μίας πόλης είναι οι φυσικοί και ανθρώπινοι πόροι της.
Η ακαδημαϊκή υπεύθυνη του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Μαρίνα Γρηγοροπούλου σημείωσε πως «το Φράγμα του Μαραθώνα συμβάλλει στην εξόρυξη ενός παρελθόντος αιώνια παρόντος, που θα έχει πάντα σάρκα και οστά για εμάς ως ανθρώπους και πολίτες. Γιατί είναι το χώμα και η πέτρα μας, το αίμα και η σκέψη προηγούμενων γενεών Πεντελιωτών, που μετασχηματίστηκαν σε ένα μνημειώδες επιστημονικό έργο με χρηστική, ιστορική και καλλιτεχνική αξία».
Η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Άρτεμις Αργύρη, τόνισε πως «η δεύτερη διάλεξη που εντάσσεται στο πλαίσιο του θεματικού κύκλου ανάδειξης της τοπικής μας ταυτότητας, φανερώνει πως η ιστορία της Πεντέλης δεν έχει σημασία μόνο για τη μνήμη ή μόνο για εμάς. Το Φράγμα του Μαραθώνα παρουσίασε απόψε στο βλέμμα μας όχι μόνο ανεκτίμητα στιγμιότυπα της λατόμευσης και του μόχθου των προγόνων μας στα λατομεία του Πεντελικού που δεν σώζονται πια ως ίχνη παρά μόνο ως αφηγήσεις, αλλά που χάρη στη σημασία της καταγραφής του μνημειακού έργου, διασώθηκαν στις σπάνιες κινηματογραφικές λήψεις της εποχής, μα πάνω από όλα, τη σημασία του οράματος και των δημόσιων επιλογών, που διαμορφώνουν με όρους ηθικής, αισθητικής, ανάληψης δράσης, βιωσιμότητας κοινωνικής, όπως αποκάλυψε η αποψινή εκδήλωση, το μέλλον.»
Στην εκδήλωση, παρευρέθηκε η εντεταλμένη σύμβουλος ψυχικής υγείας Βασιλική Ρούσσου, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Νεολαίας Σοφία Ιωαννίδη, η πρόεδρος της Ένωσης Μικρασιατών Μελισσίων Πόπη Θεοφιλίδου-Δημητράκη, η πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλίας Εθνών Ευαγγελία Λεονταρίδου, οι αντιπρόεδροι Θωμάς Γκουντής και Μαρία Αραμπάνου, η πρόεδρος του Συλλόγου Κρητών Νέας Πεντέλης και Φίλων της Πεντέλης «Η Αρετούσα» Χρυσούλα Μπάμπου, η πρόεδρος του Συλλόγου Heritage Φωτεινή Μαρκαντώνη, ο καθηγητής ιατρικής και πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης ο οποίος θα έχει τη σκυτάλη της επόμενης εκδήλωσης του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Πεντέλης στις 15 Δεκεμβρίου.
Υπήρξε συγκινητικά τιμητική η παρουσία σχεδόν σύσσωμης της Διοίκησης της ΕΥΔΑΠ: Γιώργου Καραγιάννη – Γενικού Διευθυντή Ύδρευσης, Παρασκευής Νιάρου – Γενικής Διευθύντριας Πελατών, Ευτυχίας Νεστορίδη – Γενικής Διευθύντριας Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Σπύρου Τρίκκη – Γενικού Διευθυντή Έργων, των στελεχών κας Καψάλη και κυρίου Αντερριώτη, καθώς και της κας Λύτρα, της οποίας η βιωματική εμπειρία είχε ενσωματωθεί στο ψηφιακό υλικό της κας Τζαμουράνη.
